Biuro Rzecznika Praw Pacjenta regularnie otrzymuje sygnały, dotyczące trudności w uzyskaniu przez osoby bliskie karty zgonu, w szczególności odmów jej wystawienia. Nie można akceptować faktycznej niemożności realizacji tego obowiązku, w szczególności w sytuacji dużego stresu i obciążeń, związanych ze śmiercią osoby bliskiej. Dlatego Rzecznik kilkakrotnie sygnalizował Ministerstwu Zdrowia konieczność uregulowania tego obszaru. Z satysfakcją przyjęliśmy deklaracje Ministerstwa Zdrowia dotyczącą podjęcia prac nad przepisami, zwracając uwagę na konieczność określenia źródła finansowania dla nowego rozwiązania systemowego. Zgodnie z Wykazem prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów określono na II kwartał 2019 r.
Wykaz prac legislacyjnych nad projektem ustawy o stwierdzaniu, dokumentowaniu i rejestracji zgonów
Stosownie do dyspozycji przepisu art. 11 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, zgon i jego przyczyny powinny być ustalone przez lekarza, leczącego chorego w ostatniej chorobie. W razie niemożności dopełnienia przepisu ust. 1, stwierdzenie zgonu i jego przyczyny powinno nastąpić w drodze oględzin, dokonywanych przez lekarza lub w razie jego braku - przez inną osobę, powołaną do tej czynności przez właściwego starostę. Przy czym koszty tych oględzin i wystawionego świadectwa nie mogą obciążać rodziny zmarłego. Przepisy te reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie stwierdzenia zgonu i jego przyczyny z 3 sierpnia 1961 r. Wskazuje ono, że wystawienie karty zgonu jest obowiązkiem lekarza, który ostatni w okresie 30 dni przed dniem zgonu udzielał choremu świadczeń leczniczych. W przypadku gdy nie ma lekarza zobowiązanego do wystawienia karty zgonu, bądź lekarz taki zamieszkuje w odległości większej niż 4 km od miejsca, w którym znajdują się zwłoki, albo z powodu choroby lub z innych uzasadnionych przyczyn nie może dokonać oględzin zwłok w ciągu 12 godzin, od chwili wezwania, kartę zgonu wystawia:
|
Powyższe przepisy nie uwzględniają obecnego kształtu systemu ochrony zdrowia. Może się zdarzyć, iż osoba zmarła nie leczyła się w ostatnich latach swojego życia u żadnego lekarza, albo uzyskiwała świadczenia u lekarza oddalonego o kilkadziesiąt albo kilkaset kilometrów od miejsca zamieszkania. Dlatego pilne uregulowanie przepisów, które precyzyjnie określałyby, jaki lekarz i kiedy ma stwierdzać akt zgonu jest konieczne.