Aktualności

17 stycznia 2017 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok (sygn. akt II OSK 2619/16), w którym oddalił skargę kasacyjną jednego ze szpitali od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, oddalającego skargę na decyzję Rzecznika Praw Pacjenta w przedmiocie stosowania praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów.

Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że szpitale nie mogą odmówić udzielenia świadczenia zdrowotnego osobie, która potrzebuje natychmiastowego udzielenia takiego świadczenia ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia pacjenta.

Rzecznik Praw Pacjenta zajmował się sprawą małoletniego pacjenta, który po wypadku komunikacyjnym został przetransportowany śmigłowcem lotniczego pogotowia ratunkowego do szpitala. Po wylądowaniu personel medyczny szpitala odmówił przyjęcia z uwagi na to, że w tym dniu dyżur neurochirurgiczny pełnił inny szpital.

W sprawie ustalono, że szpital uczestniczył w ustalaniu tzw. „ostrych dyżurów neurochirurgicznych” dotyczących obsady lekarzy specjalistów w szpitalach na terenie jednego miasta w poszczególne dni. Dyżury polegały na zapewnieniu w danym dniu przez szpital większej obsady personelu medycznego, tj. dwóch lekarzy neurochirurgów.
W dniu zdarzenia dyżur neurochirurgiczny pełnił inny szpital. Skarżący szpital odmówił udzielenia pacjentowi świadczeń zdrowotnych, kierując go do innego podmiotu.  Niestety po przetransportowaniu do wskazanego szpitala pacjent zmarł.

Rzecznik Praw Pacjenta stwierdził, że szpital, który odesłał pacjenta naruszył prawo stosując praktyki naruszające zbiorowe prawa pacjentów. Zdaniem Rzecznika powyższy przypadek pacjenta był wystarczający, aby podjąć decyzję w tym przedmiocie, gdyż stosując ww. praktyki, w każdej podobnej sytuacji nastąpiłaby odmowa udzielenia świadczenia zdrowotnego innym pacjentom. Rzecznik uznał, że szpital ten nie zapewnił właściwej obsady lekarzy i pozwolił na odsyłanie pacjentów do innego podmiotu pełniącego w danym dniu dyżur neurochirurgiczny, przez co narażał zdrowie i życie pacjentów.

Naczelny Sąd Administracyjny poparł argumenty Rzecznika Praw Pacjenta podkreślając, że obowiązek ochrony zdrowia wynika bezpośrednio z Konstytucji RP (art. 68 ust. 1). Ten przepis konkretyzuje ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Zgodnie z ustawą pacjent ma prawo do natychmiastowego udzielania świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia (art. 7). Ponadto przepis art. 15 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej stanowi, że podmiot leczniczy nie może odmówić udzielenia świadczenia zdrowotnego osobie, która potrzebuje natychmiastowego udzielenia takiego świadczenia ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia.

Sąd zaznaczył także, że trudności organizacyjne, w tym brak lekarzy mogących świadczyć pomoc medyczną, nie może usprawiedliwiać szpitala, który nie udzielił pacjentowi świadczeń zdrowotnych w stanie nagłym zagrażającym jego życiu lub zdrowiu.