7 października br. odbyło się posiedzenie Trybunału Konstytucyjnego, podczas którego rozpatrzono wniosek Naczelnej Rady Lekarskiej dotyczący ograniczeń prawa lekarza do odmowy wykonania świadczenia zdrowotnego niezgodnego z jego sumieniem. W posiedzeniu Trybunału Konstytucyjnego uczestniczyli także przedstawiciele Rzecznika Praw Pacjenta.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż w przypadku odmowy udzielenia świadczenia zdrowotnego z powołaniem na klauzulę sumienia, obowiązek lekarza dotyczący wskazania realnych możliwości uzyskania takiego świadczenia u innego lekarza lub w innym podmiocie leczniczym, jest niezgodny z ustawą zasadniczą.
Natomiast obowiązek wykonania niezgodnego z jego sumieniem świadczenia zdrowotnego w „innych przypadkach niecierpiących zwłoki”, jest niezgodny z zasadą prawidłowej legislacji wywodzącą się z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Zgodnie z wyrokiem lekarz powinien postępować zgodnie ze swoim sumieniem. Jeśli nie jest zagrożone zdrowie lub życie pacjenta, może powołać się na klauzulę sumienia i odmówić udzielenia świadczeń zdrowotnych. Na lekarzu spoczywa wówczas obowiązek powiadomienia przełożonego i złożenia odpowiedniego oświadczenia oraz uzasadnienie i odnotowanie tego faktu w dokumentacji medycznej.
Rzecznik Praw Pacjenta informuje, iż w przypadku, gdy lekarz odmawia wykonania określonego świadczenia zdrowotnego, powołując się na klauzulę sumienia, należy ten fakt w pierwszej kolejności zgłosić do kierownika podmiotu leczniczego, w którym miało zostać wykonane świadczenie. Jeśli kierownik tej placówki nie wskaże innego lekarza, który zrealizuje świadczenie zdrowotne, pacjent powinien niezwłocznie zwrócić się do Rzecznika Praw Pacjenta.
Rzecznik Praw Pacjenta przypomina , iż w każdym przypadku, gdy pacjent podejrzewa, że zostały naruszone jego prawa, należy skontaktować się z bezpłatną Infolinią Biura Rzecznika Praw Pacjenta pod numerem 800-190-590 czynną od poniedziałku do piątku w godz. 9-21. Dyżurujący na infolinii pracownicy Biura udzielą konkretnych informacji, jak w danej sytuacji należy postąpić, a w razie potrzeby podejmą natychmiastową interwencję.