Aktualności

19 sierpnia br. Rzecznik Praw Pacjenta Krystyna Barbara Kozłowska wystąpiła do Ministra Zdrowia Ewy Kopacz z prośbą o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w kwestii zmiany ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego w zakresie odpowiedzialności szpitali psychiatrycznych za bezpieczeństwo osób z zaburzeniami psychicznymi podczas hospitalizacji. Do Rzecznika Praw Pacjenta coraz częściej docierają sygnały o zdarzeniach, w których pacjenci podejmują działania zagrażające ich życiu (m.in. próby samobójcze, samookaleczenia), będące niekiedy efektem samowolnych oddaleń z placówek i niewłaściwego nadzoru przez szpitale.

Zdaniem Rzecznika Praw Pacjenta podmioty wykonujące działalność leczniczą i udzielające świadczeń w ramach opieki psychiatrycznej - często nie wywiązują się z obowiązku w zakresie nadzoru, organizacji bezpieczeństwa oraz właściwej opieki wobec pacjentów. Dodatkowo szpitale psychiatryczne często w takich sytuacjach nie poczuwają się do obowiązku niezwłocznego zawiadomienia upoważnionych przez pacjentów osób lub przedstawicieli ustawowych bądź innych instytucji (np. organów ścigania).

Stanowisko Rzecznika w tej sprawie jest zgodne z linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, który w sprawie - II CR 589/68 orzekł, że dla poniesienia przez szpital odpowiedzialności cywilnej nie ma znaczenia, czy przyczyną niewłaściwego nadzoru nad danym pacjentem było np. wydanie przez lekarza niejasnego zlecenia personelowi, czy też personel nie zastosował się do zlecenia. W obu sytuacjach istniałby związek przyczynowy pomiędzy szkodą doznaną przez pacjenta a wykonywaniem czynności przez personel. Potwierdza to również opinia prof. dr. hab. M. Nestorowicza - "Klinika psychiatryczna ma obowiązki szersze niż zwykły szpital. Pacjenci wymagają tu ściślejszego nadzoru, odpowiedniego zabezpieczenia budynku (...). Brak takich środków zwykle będzie poczytane klinice za jej winę, odmiennie niż w "normalnym" szpitalu. Środki te są tu konieczne, wynikają z samych cech szczególnych kliniki".¹

Rzecznik Praw Pacjenta uważa, że obecne regulacje prawne nie zobowiązują wprost szpitali psychiatrycznych do odpowiedzialności za bezpieczeństwo hospitalizowanych pacjentów, co mogłaby zmienić nowelizacja ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

¹M. Nestorowicz, Prawo Medyczne, Toruń 2005 r.