System Ratownictwa Medycznego
Państwowe Ratownictwo Medyczne ma za zadanie zapewnić każdej osobie w stanie nagłego zagrożenia zdrowia lub życia niezbędną pomoc medyczną. System działa 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, przez cały rok.
Jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego to:
- zespoły ratownictwa medycznego, w tym lotnicze zespoły ratunkowe,
- szpitalne oddziały ratunkowe (SOR).
Kiedy i jak wezwać karetkę?
Pogotowie ratunkowe można wezwać tylko w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia życia lub w tzw. stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego. Jeśli dana osoba oceniając swój stan zdrowia bądź innej osoby wymagającej pomocy medycznej, uważa że niezbędny jest przyjazd karetki, powinna wezwać pogotowie ratunkowe dzwoniąc pod numer telefonu 999 lub 112. Dyspozytor medyczny pogotowia ratunkowego, na podstawie uzyskanych podczas rozmowy informacji podejmie decyzję odnośnie zadysponowania zespołu ratownictwa medycznego.
Na czym polega stan nagły?
Stan nagłego zagrożenia zdrowotnego (stan nagły) polega na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagające podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia. Może to być np.: napad drgawek, nagły silny ból brzucha, krwawienie z przewodu pokarmowego, silne krwawienie z dróg rodnych lub dróg moczowych, uraz lub zatrucie.
Jak szybko przyjedzie karetka?
Od chwili przyjęcia zgłoszenia przez dyspozytora medycznego średni czas dotarcia nie powinien być większy niż 8 minut w mieście powyżej 10 tysięcy mieszkańców oraz 15 minut poza miastem powyżej 10 tysięcy mieszkańców.
Natomiast maksymalny czas dotarcia zespołu ratownictwa medycznego do pacjenta nie może być dłuższy niż 15 minut w mieście powyżej 10 tysięcy mieszkańców i 20 minut poza takim miastem.
Czy dyspozytor może odmówić przyjazdu karetki?
Dyspozytor może odmówić przyjazdu karetki pogotowia jednakże tylko w sytuacji, gdy uzna, że życiu bądź zdrowiu pacjenta nie grozi niebezpieczeństwo. Obowiązkiem dyspozytora jest wówczas podanie przyczyn odmowy oraz wskazanie innej możliwości uzyskania pomocy medycznej np. w punkcie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. W razie wątpliwości dyspozytor może także poprosić lekarza dyżurnego wyznaczonego przez dysponenta jednostki, lub lekarza koordynatora ratownictwa medycznego o konsultację odnośnie konkretnego przypadku.
Czy osoba dzwoniąca na pogotowie ma możliwość wyboru szpitala, do którego zostanie przywieziony pacjent?
Osoba dzwoniąca na numer pogotowia ratunkowego nie ma możliwości wyboru szpitala, do którego zostanie przewieziony pacjent. Zespół ratownictwa medycznego transportuje osobę w stanie nagłego zagrożenia zdrowia do najbliższego szpitalnego oddziału ratunkowego lub do szpitala, wskazanego przez dyspozytora medycznego lub wojewódzkiego koordynatora ratownictwa medycznego.
Czy za nieuzasadnione wezwanie karetki możemy ponieść konsekwencje?
Zgodnie z kodeksem wykroczeń, kto chcąc wywołać niepotrzebną czynność fałszywą informacją lub w inny sposób wprowadza w błąd instytucję użyteczności publicznej albo organ ochrony bezpieczeństwa, porządku publicznego lub zdrowia, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 1500 zł. Chodzi tu o różnego rodzaju sytuacje, w szczególności, gdy wprowadzamy w błąd dyspozytora medycznego co do stanu zdrowia pacjenta i występujących u niego objawów. Należy także zwrócić uwagę na kwestię wzywania karetek pogotowania ratunkowego celem udzielenia pomocy medycznej osobie będącej w stanie upojenia alkoholowego, który sam w sobie nie jest podstawą zarówno do wezwania, jak i wysłania karetki pogotowia. Nie można jednak zapominać, że może mieć miejsce sytuacja, w której osoba nietrzeźwa może potrzebować pomocy pogotowia, ale z przyczyny innej aniżeli samo upojenie alkoholowe, jak np. na poważny uraz, którego doznała będąc pod wpływem alkoholu. Zawsze trzeba także pamiętać, że istnieje wiele stanów chorobowych, również zagrażających życiu, które mogą objawiać się symptomami podobnymi do stanu nietrzeźwości. Dlatego dyspozytor medyczny zadaje wiele pytań dotyczących innych objawów występujących u pacjenta, które mogą wskazywać na stan nagłego zagrożenia zdrowotnego. Z tego też względu bardzo ważne jest, aby osoba wzywająca pogotowie ratunkowe przekazała wszystkie znane jej informacje o stanie zdrowia pacjenta.
Czy osoba wzywająca pogotowie może zażądać przyjazdu ambulansu z lekarzem?
Nie ma takiej możliwości. Decyzję o tym, jaki zespół ratowniczy przysłać, podejmuje dyspozytor. Ratownicy i pielęgniarki systemu ratownictwa medycznego dysponują wystarczającą wiedzą do wykonywania swoich zadań.
Co zrobić gdy naruszono Twoje prawa? Gdzie pacjent może się poskarżyć w razie wystąpienia takiej sytuacji i jakie konsekwencje mogą grozić za ewentualne nieprawidłowości?
W przypadku zastrzeżeń do decyzji dyspozytora o odmowie przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego czy też długiego czasu oczekiwania na przyjazd karetki pogotowia, pacjenci, z prośbą o wyjaśnienia, mogą zwrócić się do Dyżurnego Lekarza Koordynatora Ratownictwa Medycznego.
Mogą także złożyć skargę do dyrektora właściwej Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego lub też wniosek o wyjaśnienie sytuacji do wojewody właściwego ze względu na miejsce zdarzenia. Warto pamiętać, że złożony przez pacjenta wniosek, powinien zawierać: informacje dotyczące pacjenta, z jakiego numeru telefonu wzywano pomoc, datę zdarzenia oraz pod jaki numer dzwoniono.
Ponadto w każdej sytuacji, gdy pacjent podejrzewa, że w jego przypadku doszło do naruszenia prawa pacjenta, powinien skontaktować się z Biurem Rzecznika Praw Pacjenta.