Poznaj swoje prawa

Pamiętaj, że jedną z najczęstszych przyczyn korupcji jest nieświadomość i brak wiedzy pacjentów lub ich bliskich o posiadanych prawach i obowiązkach, które spoczywają na lekarzach, pielęgniarkach, położnych itp. A zatem, podstawowym narzędziem w walce z korupcją i swoistym „antidotum na korupcję” powinna być świadomość pacjentów, jakie prawa i jaki zakres świadczeń opieki zdrowotnej im przysługuje.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej gwarantuje każdemu prawo do ochrony zdrowia. Zgodnie z Konstytucją RP, „Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa.”

Warto pamiętać, że szczegółowe warunki udzielania i zakres świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zasady i tryb finansowania świadczeń oraz zadania władz publicznych w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń zostały unormowane w przepisach ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych , w szczególności w załączniku do ww. ustawy został wskazany wykaz świadczeń opieki zdrowotnej, które nie są finansowane ze środków publicznych, bez względu na zakres ich zastosowania.

Każdy powinien także pamiętać, że przepisy prawa, m.in. ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, gwarantują obligatoryjne poszanowanie i ochronę praw pacjenta.

Pacjent ma prawo do żądania od lekarza rzetelnej informacji o swoim stanie zdrowia, przebiegu leczenia, stosowanych w jego trakcie produktach leczniczych lub wyrobach medycznych. Pacjenci i ich bliscy mają prawo do żądania udostępnienia im dokumentacji medycznej.

Ponadto pamiętać należy, że organizację i porządek udzielania świadczeń zdrowotnych w danym zakładzie opieki zdrowotnej powinien określać regulamin porządkowy zakładu - każdy ma prawo żądać zapoznania się z nim.

Dodatkowo, pacjent uprawniony jest do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom wiedzy medycznej, a w sytuacji ograniczonych możliwości udzielenia odpowiednich świadczeń - do korzystania z rzetelnej, opartej na kryteriach medycznych procedury ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń (tzw. kolejki).

W przypadku wątpliwości w tym zakresie należy skontaktować się z Rzecznikiem Praw Pacjenta działającym w Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia oraz w każdym Oddziale Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia.

W przypadku pacjentów szpitali psychiatrycznych, pomocy można szukać dodatkowo u Rzeczników Praw Pacjenta Szpitali Psychiatrycznych.

Zawsze pytaj o podstawę prawną, jeżeli ktoś z personelu medycznego próbuje żądać od Ciebie uiszczenia opłaty przed lub po udzieleniu świadczenia opieki zdrowotnej (np. za wizytę u lekarza, zabieg, badanie diagnostyczne itp.).

Pamiętaj również, iż zgodnie z art. 68 Kodeksu Etyki Lekarskiej - jeżeli z zatrudnienia lekarza wynika, że winien spełniać swe obowiązki wobec powierzonych jego opiece chorych bez świadczeń finansowych z ich strony, to nie może żądać od tych chorych wynagrodzenia w jakiejkolwiek formie ani też uzależniać leczenia od uzyskania materialnej korzyści.