Do Biura Rzecznika Praw Pacjenta regularnie trafiają zgłoszenia i zastrzeżenia pacjentów dotyczące, pobieranych przez szpitale, opłat za świadczone usługi niemedyczne. W latach 2015-16 r., nie przekraczały 0,16% wszystkich zgłoszeń kierowanych do Rzecznika Praw Pacjenta. Jednakże liczba zgłoszeń dotycząca wszelkiego rodzaju opłat pobieranych od pacjentów podczas hospitalizacji z roku na rok systematycznie wzrasta. Każdą taką sytuację warto zgłaszać do Rzecznika, który w uzasadnionych przypadkach zawsze podejmuje interwencję bezpośrednio w placówce medycznej.
W 2015 r. do Rzecznika wpłynęło 96 spraw poświęconych tej tematyce. W większości przypadków pacjentom udzielono porady prawnej. W jednej sytuacji Rzecznik wszczął postępowanie wyjaśniające. Sprawa dotyczyła opłat pobieranych od matki małego pacjenta, których wysokość była niewspółmierna w stosunku do realnie poniesionych kosztów za pobyt rodzica w szpitalu. Ponadto w regulaminie szpitala nie uwzględniono opłat obejmujących opiekę osoby bliskiej. W toku prowadzonego postępowania Rzecznik stwierdził naruszenie prawa małoletniego pacjenta do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej.
W 2016 r. takich zgłoszeń do Biura, w tym również kierowanych za pośrednictwem ogólnopolskiej bezpłatnej infolinii wpłynęło 105. Spośród spraw podjętych przez Rzecznika dwie zakończyły się stwierdzeniem naruszenia praw pacjenta: w pierwszym przypadku do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej oraz w drugim przypadku do świadczeń zdrowotnych. W pierwszej sprawie szpital obciążył matkę małego pacjenta kwotą za pobyt w placówce przy chorym dziecku, która to kwota była niewspółmierna do rzeczywiście poniesionych kosztów. W drugiej sprawie, którą zajął się Rzecznik, rodzina pacjentki płaciła personelowi szpitala za zakup pieluchomajtek niezbędnych podczas hospitalizacji chorej.
W trzech sprawach Rzecznik stwierdził naruszenie zbiorowych praw pacjentów i natychmiast nakazał zaniechanie ich stosowania. W pierwszym przypadku chodziło o obowiązek uiszczenia opłaty tzw. „cegiełki”, od której to szpital uzależniał obecność osoby bliskiej przy porodzie rodzinnym. W przypadku drugiego naruszenia pobierano od pacjentów opłaty za podanie kawy oraz herbaty, a także obciążano hospitalizowanych opłatami za zużycie energii elektrycznej. W trzeciej sprawie, której Rzecznik stwierdził naruszenie zbiorowych praw pacjentów w placówce medycznej, obciążano pacjentów opłatami za pieluchomajtki oraz pieluchy. Jedna ze spraw nadal pozostaje w toku. W pozostałych przypadkach wskazano pacjentom przysługujące środki prawne.
Większość sygnałów, zgłaszanych poprzez ogólnopolską bezpłatną infolinię Rzecznika Praw Pacjenta pod numerem 800-190-590, dotyczy głównie opłat pobieranych za sprawowanie dodatkowej opieki pielęgnacyjnej podczas hospitalizacji, w tym przede wszystkim nad chorym dzieckiem. Zastrzeżenia pacjentów budzą także opłaty pobieranie m.in. za parking przyszpitalny oraz poród rodzinny. Sporadycznie pojawiają się także sygnały dotyczące opłat za korzystanie z telewizora czy też prądu.
Część zgłoszeń telefonicznych dotyczy także opłat pobieranych w trakcie leczenia uzdrowiskowego. Pacjenci oraz ich bliscy zgłaszają swoje wątpliwości najczęściej co do opłaty klimatycznej, parkingowej oraz hotelowej – także w przypadku rodzica towarzyszącego dziecku w trakcie rekonwalescencji.