Dyrektor: Grzegorz Saj
Departament do spraw Zdrowia Psychicznego dzieli się na:
Do zadań Wydziałów należy:
1) nadzór nad przestrzeganiem praw do pomocy w ochronie prawa osób korzystających ze świadczeń zdrowotnych w podmiotach leczniczych udzielających całodobowo świadczeń zdrowotnych w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień, w których pełni funkcję Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego;
2) realizacja odpowiednich unormowań ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, w szczególności:
a) pomoc osobom korzystającym ze świadczeń zdrowotnych udzielanych
przez szpital psychiatryczny w dochodzeniu praw w sprawach związanych
z przyjęciem, leczeniem, warunkami pobytu i wypisaniem ze szpitala psychiatrycznego,
b) wyjaśnianie lub pomoc w wyjaśnianiu ustnych i pisemnych skarg osób, o których mowa w lit. a;
c) współpraca z rodziną, przedstawicielem ustawowym, opiekunem prawnym
lub faktycznym osób, o których mowa w lit. a;
d) inicjowanie i prowadzenie działalności edukacyjno-informacyjnej w zakresie praw osób korzystających ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez szpital psychiatryczny;
3) analiza przekazywanych przez Rzeczników Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego informacji dotyczących przestrzegania praw osób korzystających ze świadczeń zdrowotnych w szpitalach psychiatrycznych oraz działań podjętych w tym zakresie;
4) opracowywanie i przygotowywanie informacji do sprawozdania Rzecznika, o którym mowa w art. 58 ustawy, w zakresie działalności komórki;
5) tworzenie projektów ustaw, rozporządzeń lub aktów prawa miejscowego dotyczących ochrony praw pacjentów, w tym założeń do projektów ustaw, w szczególności celem przedłożenia Radzie Ministrów, w zakresie pozostającym we właściwości komórki organizacyjnej;
6) przygotowywanie wystąpień Rzecznika do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę aktów prawnych w zakresie ochrony praw pacjentów, w zakresie pozostającym we właściwości komórki organizacyjnej;
7) opiniowanie projektów aktów prawnych związanych z prawami pacjenta
oraz udział w uzgodnieniach międzyresortowych, Komisjach Prawniczych, w zakresie pozostającym we właściwości komórki organizacyjnej;
8) określanie potrzeb szkoleniowych w oparciu o analizę problemów dotyczących przestrzegania praw pacjentów oraz ich uwzględnianie w programach cyklicznych zjazdów szkoleniowych;
9) współpraca w zakresie przestrzegania praw pacjenta z podmiotami udzielającymi świadczeń zdrowotnych;
10) przygotowywanie odpowiedzi na wystąpienia nie wymagające podjęcia sprawy, w tym wskazanie wnioskodawcy przysługujących jemu lub pacjentowi środków prawnych, niepodjęcie sprawy albo przekazanie sprawy zgodnie z właściwością – w zakresie opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień;
11) współpraca z DPR w zakresie prowadzonych w nim postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów oraz z DPR i DPW w zakresie prowadzonych przez te komórki postępowań wyjaśniających wszczętych wobec podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień;
12) współpraca z DSD w zakresie realizacji zadań regulaminowych tej komórki, w szczególności przedstawianie z własnej inicjatywy informacji dotyczących zidentyfikowanych obszarów zagrożeń w ochronie zdrowia na bazie realizacji zadań własnych.
Rzecznicy w Szpitalach Psychiatrycznych są pracownikami Biura Rzecznika Praw Pacjenta. Działają tylko na terenie danego szpitala i we właściwości spraw tam prowadzonych.
Z dniem 1 stycznia 2006 roku po raz pierwszy wprowadzono funkcję Rzeczników Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, którzy początkowo byli pracownikami Biura Praw Pacjenta przy Ministrze Zdrowia i wykonywali swoje zadania przy jego pomocy. Stworzyło to konieczność wypracowania standardów postępowania odnośnie ochrony praw pacjenta w warunkach stacjonarnej opieki psychiatrycznej oraz koordynacji działań osób pełniących funkcje Rzeczników Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego.