Dyrektor: Paweł Grzesiewski
Departament Prawny dzieli się na:
1) obsługa prawna Biura;
2) sporządzanie – na wniosek Rzecznika, Zastępcy Rzecznika, Dyrektora Generalnego lub Dyrektora DPR – opinii prawnych;
3) udział w postępowaniach przed sądami administracyjnymi, w tym sporządzanie odpowiedzi na skargi do sądu administracyjnego i skargi kasacyjne, a także przygotowywanie skarg kasacyjnych;
4) wykonywanie, na podstawie upoważnień Rzecznika, kompetencji Rzecznika unormowanej w art. 55 ustawy, zgodnie z którym w sprawach cywilnych dotyczących naruszenia praw pacjenta, określonych w ustawie oraz w przepisach odrębnych, Rzecznik może z urzędu lub na wniosek strony:
a) żądać wszczęcia postępowania,
b) brać udział w toczącym się postępowaniu
– na prawach przysługujących prokuratorowi;
5) tworzenie projektów ustaw, rozporządzeń lub aktów prawa miejscowego dotyczących ochrony praw pacjentów, w tym założeń do projektów ustaw, w szczególności celem przedłożenia Radzie Ministrów;
6) przygotowywanie wystąpień Rzecznika do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę aktów prawnych w zakresie ochrony praw pacjentów;
7) opiniowanie projektów aktów prawnych związanych z prawami pacjenta
oraz udział w uzgodnieniach międzyresortowych, Komisjach Prawniczych;
8) prowadzenie rejestru wydawanych upoważnień i pełnomocnictw;
9) prowadzenie rejestru zarządzeń Rzecznika oraz zarządzeń i decyzji Dyrektora Generalnego;
10) opiniowanie pod względem prawnym i legislacyjnym projektów upoważnień i pełnomocnictw, zarządzeń Rzecznika i Dyrektora Generalnego oraz projektów umów o udzielanie zamówień publicznych oraz innych umów cywilnoprawnych;
11) monitoring zmian przepisów prawnych w zakresie praw pacjentów;
12) sporządzanie projektów decyzji w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej;
13) opracowywanie pod względem legislacyjnym sprawozdania Rzecznika, o którym mowa w art. 58 ustawy;
14) koordynacja pracy komórek organizacyjnych nad opracowywaniem sprawozdania Rzecznika, o którym mowa w art. 58 ustawy;
15) współpraca z DSD w zakresie realizacji zadań regulaminowych tej komórki, w szczególności przedstawianie z własnej inicjatywy informacji dotyczących zidentyfikowanych obszarów zagrożeń w ochronie zdrowia na bazie realizacji zadań własnych.
Do zadań Wydziału Praktyk Naruszających Zbiorowe Prawa Pacjentów należy:
1) prowadzenie postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów, o których mowa w Rozdziale 13 ustawy, w tym w sprawach nałożenia kar pieniężnych, w trybie art. 68 i 69 ustawy;
2) prowadzenie postępowań wyjaśniających, o których mowa w art. 50–54 ustawy:
a) w oparciu o art. 50 ust. 3 ustawy na podstawie informacji medialnych, lub przekazanych przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, Posła, Senatora, Kancelarię Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka,
b) w sprawach zleconych do prowadzenia przez Rzecznika lub Zastępcę Rzecznika;
c) w sprawach przekazanych przez Dyrektora Departamentu Postępowań Wyjaśniających, po uzgodnieniu z bezpośrednim przełożonym;
3) rozpatrywanie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, o którym mowa w art. 53 ust. 3 ustawy, którą prowadził Wydział Postępowań Wyjaśniających I lub Wydział Postępowań Wyjaśniających II w Departamencie Postępowań Wyjaśniających;
4) rozpatrywanie pod względem formalnym sprzeciwów wobec opinii i orzeczeń lekarza oraz zapewnienie obsługi Komisji Lekarskiej, o której mowa w art. 31–32 ustawy;
5) zapewnienie obsługi prawnej Rzecznika w związku z działalnością wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych;
6) tworzenie projektów ustaw, rozporządzeń lub aktów prawa miejscowego dotyczących ochrony praw pacjentów, w tym założeń do projektów ustaw, w szczególności celem przedłożenia Radzie Ministrów;
7) przygotowywanie wystąpień Rzecznika do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę aktów prawnych w zakresie ochrony praw pacjentów;
8) opiniowanie projektów aktów prawnych związanych z prawami pacjenta
oraz udział w uzgodnieniach międzyresortowych, Komisjach Prawniczych;
9) współpraca z DSD w zakresie realizacji zadań regulaminowych tej komórki, w szczególności przedstawianie z własnej inicjatywy informacji dotyczących zidentyfikowanych obszarów zagrożeń w ochronie zdrowia na bazie realizacji zadań własnych.
Dyrektor Departamentu Prawnego, w uzasadnionych przypadkach, w szczególności w celu optymalizacji pracy komórki organizacyjnej, może zlecać realizację zadań wydziałów, o których mowa powyżej, pomiędzy tymi wydziałami.