26 marca br. w Warszawie odbyła się pierwsza ogólnopolska konferencja Rzecznika Praw Pacjenta poświęcona w całości zdrowiu psychicznemu – „Rzecznik Praw Pacjenta – rzecznikiem polskiej psychiatrii”. Bartłomiej Chmielowiec, chcąc zwrócić uwagę na ten bardzo istotny i delikatny obszar, zaprosił do dyskusji wielu wybitnych specjalistów z dziedziny psychiatrii, którzy podczas konferencji rozmawiali o zagadnieniach związanych z kryzysem psychicznym, psychiatrią dzieci i młodzieży oraz organizacją opieki psychiatrycznej. W konferencji wzięli też udział m.in. Wiceminister Zdrowia, Rzecznik Praw Obywatelskich i Zastępca Rzecznika Praw Dziecka.
Jednym z priorytetów Rzecznika jest ochrona naszego zdrowia, w tym zdrowia psychicznego które jest fundamentalnym dobrem osobistym każdego człowieka. W tym roku przypada również 25. rocznica uchwalenia ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, w której mowa m.in. o tym, że ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa.
Rzecznik Praw Pacjenta podkreślał rolę działań edukacyjnych, wsparcia i poczucia bezpieczeństwa, które powinno być udziałem każdego pacjenta.
„Edukacja, bezpieczeństwo i wsparcie to priorytety mojego działania” – powiedział Bartłomiej Chmielowiec. „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent. Bezpieczny pacjent to bezpieczny personel. Bezpieczny personel to personel skupiający się na wykonywaniu swoich obowiązków, które do niego przynależą, odciążony maksymalnie od zadań biurokratycznych.” – dodał.
Podkreślał także, jak istotną i nieocenioną rolę w systemie ochrony zdrowia, w tym opieki psychiatrycznej, odgrywają media.
„To, jak opisujemy doświadczenia ludzkie, decyduje o tym, czy człowiek z tych doświadczeń wyjdzie pokaleczony czy wzmocniony. Słowo bowiem ma taką moc, że sprawia, iż człowiek się zapada. Niektórzy się zapadają na zawsze. Szukanie słów, które będą mówiły o tych samych zjawiskach w sposób pokazujący rozwiązania i dający nadzieję, jest wielkim wyzwaniem, któremu jednak psychiatria sama nie podoła. To jest nasze wspólne dzieło – psychiatrii i mediów” – powiedział Bartłomiej Chmielowiec, przywołując wypowiedź znakomitego polskiego psychiatry, prof. Jacka Wciórki z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.
Trzy panele dyskusyjne.
Pierwszy pt. „Więcej czują, inaczej rozumieją i dlatego bardziej cierpią” dotyczył lęku oraz kryzysu psychicznego, których doświadczyć może każdy z nas. Paneliści przybliżyli nam wizerunek lekarza psychiatry, dyskutowali o jego roli i postrzeganiu. Rozmawiano również o kierunku zmian systemowych w psychiatrii. Jak chronić społeczeństwo przed osobami stwarzającymi zagrożenie, a jednocześnie zapewnić osobom z zaburzeniami psychicznymi bezpieczeństwo, tak aby uchronić je przed stygmatyzowaniem, wykluczaniem oraz traktowaniem jako potencjalnie niebezpiecznych?
Kolejny panel poświęcony został psychiatrii dzieci i młodzieży. Uczestnicy konferencji mieli okazję dowiedzieć się jakie formy pomocy obecnie oferuje psychiatria rodzicom dzieci doświadczających kryzysu psychicznego. Rozmawiali z jakimi problemami zmagają się małoletni pacjenci i na jakie napotykają trudności, ale także na co powinni zwrócić uwagę ich opiekunowie i w jakich sytuacjach interweniować. Odnosząc się do kwestii wyzwań systemowych, wiceminister zdrowia, Zbigniew Król przedstawił koncepcję nowego modelu opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży, który ministerstwo zdrowia chce zacząć wdrażać we wrześniu. Głównym założeniem tego modelu jest odchodzenie od hospitalizacji na rzecz opieki środowiskowej. „ Wybraliśmy model oparty na poradniach psychologicznych, psychoterapeutycznych. Dostrzegamy potencjał w szkołach, w poradniach psychologiczno-pedagogicznych” – podkreślał Król. Zgodnie z projektem rozporządzenia mają zostać utworzone poziomy referencyjne: I poziom – Ośrodek Środowiskowej Opieki Psychologicznej dla Dzieci i Młodzieży; II poziom – Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży; III poziom – Ośrodek Wysokospecjalistycznej Całodobowej Opieki Psychiatrycznej. Ośrodki mają ze sobą współpracować, koordynować swoje działania, a także współdziałać z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi. Prace są na ukończeniu, w tej sprawie MZ blisko współpracuje też z Ministerstwem Edukacji Narodowej. - Chcemy jako resort zdrowia złożyć taką ofertę zaproszenia do współudziału w opiece również osób, które na co dzień z taką osobą z problemami psychicznymi się stykają – dodał wiceminister Król.
Trzeci – ostatni panel dyskusyjny dotyczył międzynarodowych aspektów praw pacjenta. Paneliści wymieniali się doświadczeniami, dotyczącymi kształtu i organizacji opieki psychiatrycznej w innych krajach.
Rozmawiano również na temat różnic kulturowych i społecznych jakie pojawiają się w rozpoznaniu i leczeniu zaburzeń psychicznych u pacjentów, a także jak skutecznie udzielać pomocy obcokrajowcom z takimi zaburzeniami, którzy przebywają na terenie naszego kraju.
O wyzwaniach, stojących przed Rzecznikiem Praw Pacjenta mówił też Bartłomiej Chmielowiec:
"Wzmocnienie roli Rzeczników Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego. Ponad 40 pracowników Biura, którymi kieruję każdego dnia przemierza szpitalne korytarze. Są jedynymi urzędnikami będącymi na co dzień blisko pacjenta, przy jego łóżku. Pod koniec 2017 roku obejmowali oni swoim działaniem 109 szpitali, rok później, pomagali pacjentom już w 201 podmiotach psychiatrycznych i leczenia uzależnień.
Drugim wyzwaniem jest wzmocnienie roli organizacji i stowarzyszeń pozarządowych działających na rzecz osób z doświadczeniem kryzysu psychicznego i ich rodzin.
Do rozmowy i dialogu chcę zaprosić też najmłodsze pokolenie lekarzy psychiatrów, pielęgniarek, psychologów, terapeutów, pracowników socjalnych, prawników i przedstawicieli wszystkich innych profesji, którzy funkcjonują w systemie opieki psychiatrycznej. Dlatego też chciałbym już w kwietniu spotkać się z przedstawicielami młodego pokolenia, którzy wyrazili gotowość do uczestnictwa w pracach Rady Młodych Ekspertów przy Rzeczniku Praw Pacjenta.
W gronie ekspertów, przedstawicieli pacjentów i ich rodzin chcę się też zastanowić się nad zmianą zapisów 25 – letniej już ustawy o ochronie zdrowia psychicznego" – podsumował Bartłomiej Chmielowiec.
"Staramy się pracować coraz skuteczniej na rzecz pacjentów, staramy się zmieniać na lepsze, by Rzecznik Praw Pacjenta był rzecznikiem polskiej psychiatrii, ale i jak najlepszym rzecznikiem każdego chorego. Dziękujemy, że byliście z nami" – powiedział na zakończenie konferencji Zastępca Rzecznika Praw Pacjenta, Grzegorz Błażewicz.
Dziękujemy prelegentom, uczestnikom oraz wszystkim śledzącym relację w mediach społecznościowych Rzecznika Praw Pacjenta.
Zachęcamy także do śledzenia cyklu edukacyjnego #25BlaskówPsychiatrii, poświęconemu w całości zagadnieniom związanym ze zdrowiem psychicznym.
Obszerna relacja foto – video już wkrótce na naszych stronach.