W Biurze Rzecznika Praw Pacjenta, 26 czerwca 2018 r., odbyło się spotkanie, którego celem była rozmowa na temat istotnej roli mediów w psychiatrii. Rzecznik chciał zwrócić uwagę na język, którym posługujemy się mówiąc o psychiatrii, aby społeczeństwo mogło lepiej zrozumieć problemy osób chorych psychicznie. Było to pierwsze z serii spotkań U Rzecznika na Młynarskiej. Śniadanie prasowe – „Media przyjacielem psychiatrii”.
Tylko w 2016 roku 1,5 mln Polaków korzystało z usług psychiatrycznych w sektorze publicznym. 23,4% osób doświadczyło lub doświadczy kryzysu psychicznego – powiedział Mateusz Biernat, konsultant ds. studentów w Biurze ds. Osób Niepełnosprawnych Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, członek Mental Health Europe. Język komunikacji jest istotny w aspekcie akceptacji społecznej. Nie jest problemem doświadczenie kryzysu psychicznego, problemem jest izolacja społeczna i nieumiejętność przekazania tego co dla nas jest istotne. – dodał. Swoim przykładem Pan Mateusz daje świadectwo tego, że mimo doświadczenia kryzysu psychicznego możliwe jest posiadanie rodziny, a dzięki wsparciu oraz ciężkiej pracy można osiągnąć sukces. Stygmatyzacja zaczyna się w naszych głowach, nie próbujemy poznać człowieka, jego historii, która choć niekiedy trudna, jest bardzo istotna.
Również założyciele portalu „Porcelanowe Aniołki” podzielili się swoimi doświadczeniami. Zwrócili uwagę na młodzież, która często popada w depresję lub ma zaburzenia psychiczne. Podkreślili, jak ważne jest ułatwienie dotarcia do informacji, która co prawda jest dostępna, ale często – ze względu na specjalistyczny język – niezrozumiała dla nastolatków. Wskazówek potrzebują także rodzice, którzy dzięki pozyskanej wiedzy z pewnością będą nieocenionym wsparciem dla swoich dzieci.
Zarówno prof. Jacek Wciórka, kierownik I Kliniki Psychiatrii Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, jak i dr Marek Balicki, kierownik Biura ds. pilotażu Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego, podkreślili jak niezwykle ważny jest język, jakim posługują się media. Sposób, w jaki opisujemy doświadczenie ludzkie rzutuje na to, czy człowiek wyjdzie z choroby wzmocniony, czy wręcz przeciwnie. Poruszono także kwestię roli asystenta zdrowienia, który dzieląc się swoim doświadczeniem oraz wsparciem może pomóc tym, którzy są w kryzysie psychicznym, by z choroby wyszli jeszcze silniejsi. Lekarze podkreślali, że przekazywanie informacji przez media powinno przebiegać w taki sposób, by nie przynosiło szkody, by nie prowadziło do dyskryminacji i wykluczenia. Pisząc o psychiatrii należy pokazywać ścieżki wyjścia, szukać słów, które wyrażają naszą wrażliwość, dbać o każde słowo.
Przedstawiciele mediów przyznali, że istnieje potrzeba uwrażliwienia przekazywanych informacji na temat psychiatrii. Dziennikarze zaznaczyli, że nie dostają konkretnych wskazówek w jaki sposób pisać, jakich słów używać poruszając tak delikatne tematy.
Ponadto podczas spotkania został zaprezentowany projekt kwartalnika Rzecznika Praw Pacjenta pt. „Jednym głosem”. Czasopismo w całości poświęcone będzie psychiatrii. Chcemy, aby to była przestrzeń spotkania, dialogu i wymiany poglądów przez osoby, których życiowe i zawodowe drogi krzyżują się w szpitalach i na oddziałach psychiatrycznych – powiedział Grzegorz Saj – dyrektor Departamentu ds. Zdrowia Psychicznego. Zachęcamy Państwa do przesyłania zagadnień o których chcielibyście przeczytać na adres e-mail: .
Bartłomiej Chmielowiec podsumowując spotkanie zaznaczył, że było ono pewnym początkiem. Chcemy kontynuować rozmowy o polskiej psychiatrii, wspólnie będziemy działać na rzecz poprawy sytuacji pacjentów z zaburzeniami psychicznymi, aby stygmatyzacja nie występowała, była niwelowana – podkreślił.
W spotkaniu wzięli udział również: dr Joanna Krzyżanowska-Zbucka – kierownik Oddziału Zapobiegania Nawrotom w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, dr Aleksandra Olawska-Szymańska – kierownik Oddziału Psychiatrii Dzieci i Młodzieży Świętokrzyskiego Centrum Psychiatrii, dr n. społ. Błażej Kmieciak – Zakład Prawa Medycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, dr n. med. Sławomir Murawiec – członek zarządu i rzecznik prasowy Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, redaktor naczelny kwartalnika „Psychiatria”, Dagmara Dulęba Poluszyńska, Katarzyna Federowicz oraz Krzysztof Rogowski – przedstawiciele Fundacji „eF Kropka”, Rafał Szymański, Amelia Gruszczyńska, Urszula Dziewit – przedstawiciele portalu „Porcelanowe Aniołki”, Agnieszka Pochrzęst-Motyczyńska – Wolters Kluwer, Agata Szczepańska – Dziennik Gazeta Prawna, Edyta Hetmanowska – Medexpress, Beata Lisowska – Super Express, Michał Dobrołowicz – RMF FM, Maja Marklowska-Dzierżak – Puls Medycyny oraz pracownicy Biura Rzecznika Praw Pacjenta, a wśród nich Beata Matulińska i Mirosława Kałdowska – Rzecznicy Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego z województw świętokrzyskiego i kujawsko-pomorskiego.