Strona główna 25 Blasków PsychiatriiPrzymus bezpośredni – aspekty formalne

Przymus bezpośredni – aspekty formalne

W szpitalu psychiatrycznym miewamy do czynienia ze stanem wyższej konieczności, jakim jest zastosowanie  przymusu bezpośredniego. W dzisiejszym Blasku Psychiatrii przedstawimy Wam najważniejsze informacje dotyczące tej formy oddziaływania na pacjenta leczonego psychiatrycznie.

 

Co to jest przymus bezpośredni i jakie są jego formy?

Przymus bezpośredni jest działaniem podejmowanym przez osoby do tego upoważnione w stosunku do osoby z zaburzeniami psychicznymi wbrew jej woli. Wyróżniamy cztery formy przymusu bezpośredniego:

  1. przytrzymanie – doraźne, krótkotrwałe unieruchomienie osoby z użyciem siły fizycznej
  2. przymusowe zastosowanie leków – doraźne lub przewidziane w planie postępowania leczniczego wprowadzenie leków do organizmu osoby – bez jej zgody
  3. unieruchomienie – obezwładnienie osoby z użyciem pasów, uchwytów, prześcieradeł lub kaftana bezpieczeństwa
  4. izolację – umieszczenie osoby, pojedynczo, w zamkniętym i odpowiednio przystosowanym pomieszczeniu.

Kiedy przymus bezpośredni może być zastosowany?

Zgodnie z art. 18 Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, przymus bezpośredni można zastosować wobec osoby z zaburzeniami psychicznymi czy chorej psychicznie, wtedy kiedy pacjent dopuszcza się zamachu na zdrowie swoje lub innej osoby, działa przeciw bezpieczeństwu powszechnemu, kiedy w sposób gwałtowny niszczy lub uszkadza przedmioty znajdujące się w jego otoczeniu, lub poważnie zakłóca lub uniemożliwia funkcjonowanie szpitala psychiatrycznego.

 

Przymus bezpośredni można także stosować, aby zapobiec samowolnemu opuszczeniu szpitala psychiatrycznego przez pacjenta przebywającego w nim bez zgody.

 

Kto podejmuje decyzję o zastosowaniu przymusu bezpośredniego?

Decyzja ta należy do lekarza, który określa rodzaj zastosowanego środka przymusu oraz osobiście nadzoruje jego wykonanie. W wyjątkowych sytuacjach decyzję taką może podjąć również pielęgniarka.

 

Jak wygląda przygotowanie do zastosowania przymusu?

Przed zastosowaniem przymusu bezpośredniego uprzedza się o tym osobę, wobec której środek ten ma być podjęty. Przy wyborze środka przymusu należy wybierać środek możliwie dla tej osoby najmniej uciążliwy, a przy stosowaniu przymusu należy zachować szczególną ostrożność i dbałość o dobro tej osoby. Jednocześnie tej osobie należy odebrać przedmioty, które mogą być niebezpieczne dla życia lub zdrowia jej albo innych osób, są to np.: przedmioty ostre, okulary, protezy zębowe, pas, szelki, sznurowadła i źródło ognia.

 

Przymus bezpośredni jest stosowany początkowo na 4 godziny, a następnie może być przedłużany na kolejne okresy 6-godzinne i powinien trwać tylko do czasu ustania przyczyn jego zastosowania.

 

Więcej informacji na temat przymusu bezpośredniego znaleźć można w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego w artykułach 18 – 18f

oraz w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie stosowania przymusu bezpośredniego wobec osoby z zaburzeniami psychicznymi

 

Kwestie związane ze stosowaniem przymusu bezpośredniego wobec pacjentów są także  przedmiotem wystąpień Rzecznika Praw Pacjenta. Zachęcamy do zapoznania się z kilkoma ostatnimi wystąpieniami:

 

W następnym Blasku Psychiatrii opowiemy o praktycznej stronie zastosowania przymusu bezpośredniego – jak wygląda on w oczach personelu, a jak widzą go sami pacjenci? Zapraszamy już za kilka dni do kolejnego Blasku Psychiatrii!