Psychiatryczne zakłady opiekuńczo-lecznicze
Zakłady opiekuńczo-lecznicze o profilu psychiatrycznym stanowią ważny punkt na mapie placówek pomocy osobom z zaburzeniami psychicznymi.
Przyjęcie do zakładu opiekuńczo-leczniczego
Istnieje kilka sposobów przyjęcia pacjenta do psychiatrycznego zakładu opiekuńczo-leczniczego. Osoba, która wymaga pobytu w takim zakładzie może zostać przyjęta na podstawie:
- jej wniosku lub wniosku opiekuna ustawowego – wniosek powinien być złożony na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego,
- wniosku dyrektora szpitala psychiatrycznego - w przypadku gdy uzna on, że osoba przebywająca w szpitalu nie wymaga dalszej hospitalizacji, ale nie jest zdolna do samodzielnego funkcjonowania w środowisku domowym,
- wniosku organu do spraw pomocy społecznej np. MOPS - jeżeli taki organ uzna, że osoba objęta wsparciem społecznym z powodu choroby nie radzi sobie w środowisku domowym, często stwarzając zagrożenie dla siebie i innych osób.
Pacjenci czasami nie mają poczucia, że są chorzy, uważają, że świetnie radzą sobie w codziennym życiu lub nie chcą zmieniać miejsca swojego dotychczasowego zamieszkania i nie wyrażają zgody na przyjęcie do psychiatrycznego zakładu opiekuńczo-leczniczego. W takich sytuacjach, każdorazowo zgodę na umieszczenie w zakładzie udziela sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania pacjenta.
Pobyt w zakładzie opiekuńczo-leczniczym
Pobyt w psychiatrycznym zakładzie opiekuńczo-leczniczym zazwyczaj jest pobytem długoterminowym. Średnia długość pobytu pacjenta wynosi 270 dni. Zdarzają się również sytuacje, że pacjenci dożywają w nim późnej starości. Właśnie ze względu na specyfikę tych placówek personel medyczny stara się zapewnić pacjentom warunki stwarzające namiastkę domu rodzinnego zapewniając przy tym kompleksowe wsparcie.
Świadczenia opiekuńczo-lecznicze psychiatryczne obejmują opiekę, pielęgnację i rehabilitację oraz leczenie chorych ze znacznymi i utrwalonymi zaburzeniami, którym nie można zapewnić opieki w innych warunkach. W zakładach znajdują pomoc osoby, które przebyły fazę leczenia szpitalnego, lecz ze względu na stan zdrowia i stopień niepełnosprawności oraz brak możliwości samodzielnego funkcjonowania w środowisku domowym wymagają stałego nadzoru lekarskiego, a przede wszystkim, profesjonalnej pielęgnacji i rehabilitacji. Pacjenci podczas hospitalizacji zaopatrywani są w środki farmaceutyczne i materiały medyczne. Zapewniane jest im również wyżywienie odpowiednie do stanu zdrowia. Za pobyt w zakładzie opiekuńczo leczniczym ponosi się odpłatność. Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, osoba przebywająca w zakładzie opiekuńczo-leczniczym ponosi koszty wyżywienia i zakwaterowania. Wysokość opłaty ustala kierownik zakładu opiekuńczego. Zgodnie z wytycznymi ustawowymi wysokość takiej opłaty wynosi 250% najniższej emerytury, z tym że opłata nie może być wyższa niż kwota odpowiadająca 70% miesięcznego dochodu pacjenta.
Pacjenci zakładów opiekuńczo-leczniczych oprócz całodobowej opieki lekarskiej i pielęgniarskiej mogą liczyć na codzienne zajęcia terapeutyczne i rehabilitacyjne pod okiem wykfalifikowanego personelu. W zakładach opiekuńczo-leczniczych organizowane są imprezy i uroczystości okolicznościowe. Pacjenci objęci są również opieką duszpasterską, zgodną ze swoim wyznaniem.
Przebywając w takim zakładzie pacjent możne uzyskać tzw. „przepustkę”. Na czas jej trwania zakład zapewnia pacjentowi odpowiednią ilość przyjmowanych przez niego leków. W ciągu roku kalendarzowego pacjent może łącznie przebywać przez 36 dni na „przepustkach”.
Historia Pana Józefa
Pan Józef, pacjent jednego z zakładów opiekuńczo-leczniczych na śląsku w placówce przebywa od trzynastu lat, bardzo pozytywnie wypowiada się na jej temat. Kiedy jednak wspomina moment przyjęcia do placówki, opowiada o lęku, który mu towarzyszył, uczuciu bezsilności i buncie. Decyzję o skierowaniu Pana Józefa do zakładu podjął bez jego zgody sąd opiekuńczy. Dziś Pan Józef mówi, że zakład jest jedynym domem jaki posiada. Bardzo ciepło wypowiada się na temat personelu placówki, wszystkie pielęgniarki i opiekunki zna po imieniu, od wielu lat spotyka się z nimi niemalże codziennie.
Raport Rzecznika Praw Pacjenta o zakładach opiekuńczo – leczniczych
Zachęcamy zapoznania się z raportem Rzecznika Praw Pacjenta przygotowanym przez Rzeczników Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego i opracowanym przez jednego z nich – Pana dra hab. n. hum. Andrzeja Nawrockiego.
Zapytaliśmy kierowników zakładów opiekuńczo-leczniczych psychiatrycznych i pielęgnacyjno-opiekuńczych psychiatrycznych o problemy prawne, finansowe i organizacyjne jakich doświadczają kierując swoimi placówkami. Po analizie otrzymanych informacji okazało się, że wszyscy wyrażają zbliżone opinie. Przede wszystkim uważają, że konieczne jest stworzenie przepisów dostosowanych konkretnie do takich zakładów. Szczegóły w linku poniżej:
Na zdjęciach obok prezentujemy Zakład Opiekuńczo – Leczniczy w Gorzycach w woj. śląskim.