Szczepienia ochronne – zgłoszenia do Rzecznika Praw Pacjenta w latach 2015-2017

Problematyka szczepień ochronnych jest tematem często poruszanym przez osoby dzwoniące na infolinię Rzecznika Praw Pacjenta a także przedmiotem szczególnego zainteresowania Rzecznika w zakresie przestrzegania obowiązującego prawa.

W 2015 r. do Rzecznika wpłynęły 203 sprawy, skargi oraz zgłoszenia dotyczących szczepień ochronnych, w 2016 r było ich 175, natomiast tylko w pierwszej połowie 2017 r. było to 146 zgłoszeń lub spraw.

Pacjenci, którzy dzwonią na infolinię Biura Rzecznika Praw Pacjenta zgłaszają swoje zastrzeżenia dotyczące m.in. samej możliwości realizacji szczepień, w tym długiego okresu oczekiwania na wizytę, częstego ich przekładania przez placówkę, co wiąże się z koniecznością realizacji szczepień w terminach wybiegających poza obowiązujący kalendarz szczepień. Rodzice małych pacjentów zgłaszają także przypadki odmowy wykonania szczepień przez placówki medyczne, które uzasadniają taką decyzję brakiem wcześniejszych szczepień u dziecka, a także prośbami o wykonanie szczepienia szczepionką przyniesioną przez rodziców.

Zainteresowanie opiekunów prawnych dzieci budzi też sam proces odmowy szczepienia dzieci, w tym skutki prawne z tym związane. Zdarzają także zgłoszenia dotyczące problemów z dokumentacją medyczną pacjentów, w tym przenoszenie kart uodpornienia między placówkami, brak wpisów o szczepieniu w dokumentacji oraz problemy z jej udostępnianiem. Rodzice proszę też o pomoc i radę w sytuacji wystąpienia skutków niepożądanych po szczepieniu i częstego bagatelizowania przez personel medyczny takich zgłoszeń zaniepokojonych rodziców.

W sytuacjach uzasadnionych, w których istnieje wysokie prawdopodobieństwo naruszenia praw pacjenta Rzecznik wszczyna postępowania wyjaśniające. W latach 2015-17 przeprowadził 8 postępowań wyjaśniających w obszarze obowiązkowych szczepień ochronnych. W 5 przypadkach stwierdził naruszenie praw małego pacjenta, 3 sprawy pozostają w toku.

Stwierdzone naruszenia dotyczyły praw pacjenta do świadczeń zdrowotnych, dokumentacji medycznej, informacji o stanie zdrowia dziecka, ochrony danych zwartych w dokumentacji medycznej oraz dostatecznie wczesnej informacji o zamiarze odstąpienia od leczenia dziecka. W ramach tych stwierdzeń miały miejsce sytuacje, w których dziecko otrzymało inną niż zakupiona szczepionkę, co znalazło swoje potwierdzenie w karcie uodpornienia dziecka. Udowodniono także zaszczepienie dziecka niewłaściwą szczepionką. Rodzice przed wykonaniem szczepienia nie zostali poinformowani o konieczności uiszczenia opłaty za szczepienie zrealizowane szczepionką nierefundowaną, w innej sprawie informacja o stanie zdrowia dziecka została przekazana przez pracownika medycznego osobie nieuprawnionej. Matka dziecka nie otrzymała również informacji na temat planowanego szczepienia oraz wystąpienia możliwych działań niepożądanych.