Prawo do zgłoszenia sprzeciwu
Pamiętaj! Każdy pacjent ma prawo nie zgodzić się z opinią albo orzeczeniem lekarza i przysługuje mu prawo do sprzeciwu.
Kto może wnieść sprzeciw?
Każdy pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy mogą wnieść sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia lekarza.
Uwaga! Sprzeciwu nie może wnieść pełnomocnik pacjenta - w sytuacji, gdy dokona tego adwokat lub radca prawny reprezentujący pacjenta, sprzeciw będzie nieskuteczny. Pełnomocnik może jedynie pomóc pacjentowi w przygotowaniu sprzeciwu. Warto pamiętać, że to pacjent musi własnoręcznie podpisać i złożyć sprzeciw.
Od czego można wnieść sprzeciw?
Sprzeciw można złożyć od opinii lub orzeczenia wymienionych w art. 2 ust. 1 ustawy (hiperłącze) o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Ważne jest, aby kwestionowana opinia miała wpływ na prawa pacjenta lub jego obowiązki wynikające z przepisów prawa.
Pacjent musi wskazać z jaką opinią/orzeczeniem lekarskim się nie zgadza oraz przesłać jej kopię do Rzecznika.
Prawo do sprzeciwu nie obejmuje opinii/orzeczeń lekarskich, w przypadku których istnieje określona prawna droga odwoławcza m.in. o orzeczenia związane z ZUS-em, orzekaniem o niepełnosprawności, orzeczeniami dot. medycyny pracy.
W jakiej formie i gdzie można wnieść sprzeciw?
Sprzeciw wraz z uzasadnieniem pacjenci mogą wysłać:
1. pisemnie na adres:
Biuro Rzecznika Praw Pacjenta
ul. Młynarska 46
01-171 Warszawa
2. za pomocą poczty elektronicznej:
3. za pomocą portalu ePUAP
Ze sprzeciwu musi wynikać z jaką opinią/orzeczeniem lekarskim pacjent się nie zgadza oraz w jaki sposób wpływa ona na prawa lub obowiązki pacjenta wynikające z przepisów prawa.
Sprzeciw złożony bez uzasadnienia jest zwracany osobie, która go wniosła.
Należy pamiętać aby do sprzeciwu dołączyć kopię opinii/orzeczenia lekarskiego.
Ile jest czasu aby wnieść sprzeciw?
Sprzeciw wnosi się do Komisji Lekarskiej działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta, za pośrednictwem Rzecznika, w terminie 30 dni od dnia wydania opinii albo orzeczenia przez lekarza orzekającego o stanie zdrowia pacjenta.
Sprzeciw musi wpłynąć do Rzecznika przed upływem 30 dni, aby zachować termin do jego wniesienia. W przeciwnym razie jest zwracany pacjentowi.
Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:
- wysłane w formie dokumentu elektronicznego do organu administracji publicznej, a nadawca otrzymał urzędowe poświadczenie odbioru;
- nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe;
- złożone w polskim urzędzie konsularnym;
- złożone przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej;
- złożone przez członka załogi statku morskiego kapitanowi statku;
- złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego.
Co dalej?
Sprzeciw jest rozpatrywany pod względem formalnym przez Rzecznika Praw Pacjenta. Jeżeli został zachowany termin i wszystkie warunki formalne, Rzecznik powołuje do jego rozpoznania Komisję Lekarską. Komisja po szczegółowej analizie dokumentacji medycznej pacjenta, a jeśli zachodzi taka potrzeba także po przeprowadzeniu jego zbadania wydaje orzeczenie, w którym orzeka o zasadności bądź bezzasadności sprzeciwu.
W chwili obecnej Komisja Lekarska ma 30 dni na rozpatrzenie wniosku.
W skład Komisji Lekarskiej wchodzi trzech lekarzy powołanych przez Rzecznika Praw Pacjenta, w tym dwóch tej samej specjalności, co lekarz, który wydał opinię lub orzeczenie.
Do postępowania przed Komisją Lekarską nie stosuje się przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Tym samym decyzja jest ostateczna i nie można się od niej odwołać do organu wyższej instancji.
W przypadku jakichkolwiek pytań i wątpliwości, pacjenci zawsze mogą skontaktować się z Biurem Rzecznika Praw Pacjenta za pośrednictwem bezpłatnej infolinii 800-190-590 czynnej pn. - pt. w godz. 9.00 - 21.00.
Prawo do sprzeciwu w ustawodawstwie polskim
Prawo do sprzeciwu zostało wprowadzone do ustawodawstwa polskiego w 2009 r. Wtedy też Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku wydanym w sprawie Tysiąc przeciw Polsce (skarga nr 5410/03) stwierdził, iż brak procedury odwoławczej od opinii lekarskiej w sprawie dopuszczalności przerwania ciąży może stanowić niedozwoloną ingerencję w sferę życia prywatnego jednostki (art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka).
Dlatego też przyznanie pacjentowi prawa do wniesienia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza stanowi realizację wyroku Trybunału.
Proponowane zmiany do ustawy zmieniającej ustawę z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
Rzecznik Praw Pacjenta proponuje:
- skrócenie terminu rozpatrzenia wniosku do 10 dni;
- możliwość ustanowienia pełnomocnika w postępowaniu umożliwiającego pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu uczestnictwo w posiedzeniu Komisji Lekarskiej, z wyjątkiem części posiedzenia, w trakcie której odbywa się narada i glosowanie nad orzeczeniem, oraz udzielanie informacji i wyjaśnień w sprawie;
- odstąpienie od wymogu wskazania w sprzeciwie przepisu prawa, z którego wynikają prawa lub obowiązki pacjenta, na które opinia albo orzeczenie ma wpływ;
- doprecyzowanie, że sprzeciw przysługuje także w przypadku odmowy wydania opinii lub orzeczenia oraz odmowy skierowania na badania diagnostyczne, jeśli są one niezbędne do wydania opinii lub orzeczenia;
- określenie w ustawie statusu orzeczenia wydanego przez Komisję Lekarską. W celu zapewnienia skuteczności instytucji sprzeciwu proponuje się, aby orzeczenie wydane przez Komisję Lekarską zastopowało opinię lub orzeczenie będące przedmiotem sprzeciwu.